Η ΠΑΛΑΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΟΔΟΣ ΒΟΛΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ η τραγωδία, οι διαμαρτυρίες και οι άγονες δηλώσεις και συσκέψεις των αιρετών(*)

Το τραγικό γεγονός των τελευταίων ημερών, με θύματα τρεις(3) νέους ανθρώπους, έφερε, για μια ακόμη φορά, στην επιφάνεια τη διαπίστωση ότι η παλαιά εθνική οδός, (ΠΕΟ) Βόλου – Λάρισας, έχει μετατραπεί προ πολλού σ’ ένα δρόμο «καρμανιόλα» και συνεπώς υπάρχει, προ πολλού, η απόλυτη αναγκαιότητα να αναληφθούν πρωτοβουλίες ώστε να σταματήσει να είναι ένας δρόμος ανασφαλής για τους οδηγούς και τους κατοίκους των οικισμών του κάμπου.

Η συνέχεια είναι γνωστή και αναρτημένη ακόμη στους ιστότοπους του διαδικτύου. Έγιναν δηλώσεις αρμοδίων και αναρμοδίων, μαζί με τις διαμαρτυρίες των κατοίκων και τις συμβολικές καταλήψεις και τελικά μια μεγάλη σύσκεψη όλων στην Περιφέρεια κι ένα ψήφισμα προς την κυβέρνηση να σταματήσει, εδώ και τώρα, η λειτουργία των διοδίων Μοσχοχωρίου. Ο Περιφερειάρχης δήλωσε τυπικά αναρμόδιος ενώ άφησε σαφή και βαρύτατο υπαινιγμό ότι η Κυβέρνηση εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εργολάβων η οποίοι δεν επιθυμούν άλλο ασφαλή και ανταγωνιστικό δρόμο μεταξύ Βόλου και Λάρισας.

Ο πολίτης όμως είναι αδιάφορος για το ποιος έχει τυπικά την αρμοδιότητα, για ένα τοπικό θέμα, γι’ αυτό δεν θα δικαιολογήσει ποτέ έναν Περιφερειάρχη ή τους Δημάρχους της περιοχής να «κάθονται με σταυρωμένα χέρια», και να μην αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες.

Για την αντιμετώπιση όμως του προβλήματος απαιτείται γνώση και «επαγγελματική» προσέγγιση. Η «ομόθυμη» πρόταση για κατάργηση των διοδίων όλοι ξέρουν ότι είναι μια  «τουφεκιά στον αέρα» γιατί τα διόδια δεν πρόκειται να καταργηθούν αφού πρόκειται για την εφαρμογή μιας λεόντειας σύμβασης παραχώρησης, η μονομερής καταγγελία της όποιας σημαίνει σίγουρες αποζημιώσεις της άλλης πλευράς (το δημόσιο).

Ήδη από την 1η Απριλίου του 2008, που αρχίζει η εφαρμογή της σύμβασης παραχώρησης, με αύξηση των διοδίων κατά 125%, προκλήθηκαν οι πρώτες κινητοποιήσεις των Δημάρχων του «κάμπου» σε συνεργασία τότε μόνο με τη Νομαρχία Μαγνησίας αφού κάποιοι έσπευσαν να βαφτίσουν κομματικές και αντιπολιτευτικές ενέργειες τις κινητοποιήσεις. Παρόλα αυτά το ΥΠΕΧΩΔΕ απάντησε ότι θα ακολουθούσε άμεσα η εξαγγελία έργων αναβάθμισης της ΠΕΟ (με παρακάμψεις, αναβαθμίσεις οδοστρωμάτων, σημάνσεις κλπ).

Οι υποσχέσεις όμως ποτέ δεν τηρήθηκαν ενώ οι προκαταρκτικές μελέτες, που το ΥΠΕΧΩΔΕ ανέθεσε στο ΠΘ, για το τι πρέπει να γίνει στην ΠΕΟ, είναι από τότε «στα συρτάρια». Αντίθετα οι αυξήσεις διοδίων έφεραν κι άλλες αυξήσεις και τα δύο(2) ευρώ των κρατικών διοδίων για να πάει και να γυρίσει κάποιος στη Λάρισα έγιναν, ήδη, σήμερα οκτώ(8) ευρώ.

Το πρώτο λοιπόν θέμα που τίθεται είναι η ίδια η εφαρμογή της σύμβασης παραχώρησης. Από την υπερβολική αυτή αύξηση των διοδίων μόνο το 40% των εσόδων «πηγαίνει» στα ταμεία των Αναδόχων, το υπόλοιπο 60% εισπράττεται για λογαριασμό του ΠΕΧΩΔΕ, προκειμένου να χρηματοδοτήσει την κατασκευή νέων οδικών έργων στη χώρα. Έχει δε υποχρέωση ο Ανάδοχος να εγκαταστήσει σταθμούς εισόδου – εξόδου, ώστε ο οδηγός να πληρώνει ανά χιλιόμετρο, με μέγιστη χρέωση 0,025 €/χιλ, και μάλιστα μετά την ολοκλήρωση των έργων. Αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να πληρώνουμε για τη διαδρομή από τον κόμβο του Βελεστίνου μέχρι τη Λάρισα, με επιστροφή, μόνο 1,5 ευρώ (60χ0.025=1,5). Δυστυχώς η λεόντειος αυτή σύμβαση παραχώρησης δεν προβλέπει πότε ο Ανάδοχος θα κατασκευάσει τους τοπικούς σταθμούς για χιλιομετρική χρέωση.

Το δεύτερο στοιχείο που ανακύπτει είναι ότι πρόκειται, ουσιαστικά, για μια πρόσθετη βαριά τοπική φορολογία, αφού το 60% των εσόδων που πληρώνουν οι κάτοικοι της Θεσσαλίας και ιδιαίτερα οι κάτοικοι των περιοχών Βόλου και Λάρισας στα διόδια Μοσχοχωρίου (8 ευρώ) μεταφέρονται απευθείας στα κρατικά ταμεία.

Την έμμεση αυτή τοπική φορολογία έχουν δικαίωμα να διεκδικούν οι φορολογούμενοι κάτοικοι των Ενοτήτων Βόλου και Λάρισας, για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας τόσο στην ΠΕΟ Βόλου- Λάρισας, όσο και του δίκτυο των παράπλευρων δρόμων.

Επειδή δε το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης των συμβάσεων φαίνεται δύσκολο μπορεί να γίνει μονομερής μείωση των ποσοστών της πλευράς του δημοσίου. Όσο αυτό δεν γίνεται υπάρχει η πολιτική και ηθική υποχρέωση ένα μεγάλο τμήμα αυτής της τοπικής φορολογίας να «επιστρέψει» στις τοπικές κοινωνίες για την αναβάθμιση της ασφάλειας των οδικών δικτύων τους.

Ας μη μείνουμε λοιπόν για μια ακόμη φορά στις συσκέψεις και δηλώσεις με αφορμή ένα ακόμη τραγικό γεγονός. Ας συγκροτηθεί μια διαρκής Επιτροπή, που θα παρακολουθεί, θα σχεδιάζει και θα προτείνει τα επόμενα κοινά βήματα για την επίλυση τοπικών προβλημάτων που διαρκώς παραπέμπονται στις καλένδες και εκθέτουν τους κοινωνικούς θεσμούς και το πολιτικό σύστημα στα μάτια των πολιτών που γίνονται εύκολα θύματα του υφέρποντος λαϊκισμού. 

*δημοσιεύθηκε στη "Θεσσαλία" 17/8/2014