ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ ΚΑΙ ΔΕΥΑΜΒ Ένα σοβαρό πρόβλημα, με παρελθόν και μέλλον. Τι κάναμε στην 3ετία τι πρέπει να γίνει

Πέρασαν αρκετά χρόνια από την τελευταία φορά που η ΔΕΥΑΜΒ έστειλε στις γειτονιές που πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου - Ν. Ιωνίας συνεργεία ελέγχου των συμπολιτών οι οποίοι, παρά την έλλειψη νερού που παρατηρείται στα υδραγωγεία και στις δεξαμενές της πόλης, σε περιόδους λειψυδρίας, συνεχίζουν να κατασπαταλούν το πολύτιμο νερό πλένοντας, με τη χρήση λάστιχων, αυλές, αυτοκίνητα, πεζοδρόμια και τους δρόμους και αδιαφορώντας αν κάποιοι συμπολίτες στους ορόφους των πολυκατοικιών και όχι μόνο, στερούνται ένα κοινωνικό αγαθό και υποφέρουν.

Δεν χρειάστηκε να επανέλθουμε στην αντιμετώπιση του προβλήματος, τα χρόνια που ακολούθησαν όχι μόνο γιατί υπήρχε αφθονία νερού τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά γιατί συμβιβαστήκαμε, ως πολίτες και ως Δημοτική Επιχείρηση, στο γεγονός ότι κάθε καλοκαίρι, τα ποσοστά στο μίγμα του πηγαίου νερού με αυτό των γεωτρήσεων θα ανατρέπεται και θα γίνεται από 80/20 το χειμώνα σε 20/80 το καλοκαίρι.

Άλλωστε ο κι παλαιός Σχεδιασμός, που προσανατόλιζε τη λύση της υδροδότησης του Βόλου από την κατασκευή του ταμιευτήρια της Κάρλας, μας εφησύχαζε περιμένοντας την ολοκλήρωση του έργου.

Όταν όμως ξεκίνησαν τα προγράμματα για την αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης όλοι καταλάβαμε ότι αυτός ο προσανατολισμός ήταν μόνο ένα επιχείρημα προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτήσει το έργο κατασκευής του ταμιευτήρα, γιατί έτσι αποκτούσε περιβαλλοντικό χαρακτήρα.

Ποιο είναι όμως το πρόβλημα της νέας ΔΕΥΑΜΒ, σχετικά με την ομαλή κάλυψη των αναγκών ύδρευσης και άρδευσης του μεγάλου μας Δήμου; Έχει σήμερα η ΔΕΥΑΜΒ ένα μακροχρόνιο σχεδιασμό για την αντιμετώπιση του προβλήματος, στο πλαίσιο μιας ορθολογικής διαχείρισης του νερού; Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για την αντικατάσταση του νερού των γεωτρήσεων, το οποίο σε μεγάλο βαθμό αφαλατώνουμε, καταβάλλοντας σημαντικό οικονομικό τίμημα που ανεβάζει τους λογαριασμούς των δημοτών; Τι κάναμε ως απερχόμενη Διοίκηση και τι πρέπει να γίνει στο μέλλον;

Συμπληρώσαμε αυτές τις ημέρες τρία(3) χρόνια στη Διοίκηση της ΔΕΥΑΜΒ (είχε παραταθεί η θητεία της προηγούμενου ΔΣ λόγω Καλλικράτη). Είχα την τύχη να ασχοληθώ ιδιαίτερα με την Επιχείρηση, ως επικεφαλής του Τεχνικού Συμβουλίου, που από την αρχή συστήσαμε, το οποίο αποδείχθηκε πολύ χρήσιμο αφού η ΔΕΥΑΜΒ είναι περισσότερο μια Τεχνική, παρά μια Εμπορική Επιχείρηση. Η συμμετοχή δε του Τεχνικού Επιμελητηρίου στη σύνθεσή του αλλά και στο ΔΣ ήταν, επίσης, μια σωστή επιλογή της απερχόμενης Δημοτικής Αρχής που διασφάλιζε, την κοινωνική συμμετοχή ενός καταξιωμένου επιστημονικού φορέα στη συζήτηση τεχνικών θεμάτων, κάτι που αξίζει να το συνεχίσει και η επόμενη Δημοτική Αρχή.

Το πρόβλημα της λειψυδρίας για τη ΔΕΥΑΜΒ δεν είναι μονοδιάστατο, απαιτεί δε ένα μακροχρόνιο σχεδιασμό, που θα έχει στο επίκεντρο την ορθολογική διαχείριση των πηγαίων, των επιφανειακών νερών και των υπόγειων νερών της περιοχής, τη σταδιακή αντικατάσταση των παλαιών δικτύων και των παλαιών υδρομέτρων που καταγράφουν την κατανάλωση, τη μοντελοποίηση και την οργάνωση συστήματος αυτόματης διαχείρισης των δικτύων Ύδρευσης και τη συστηματική διαχείριση και αντιμετώπιση των διαρροών, που είναι το μεγάλο πρόβλημα όλων των σύγχρονων πόλεων.

Ένα μόνο στοιχείο δείχνει το μέγεθος του προβλήματος, που μας επιβάλλει μακροχρόνιο σχεδιασμό και υλοποίηση μέτρων αντιμετώπισης του προβλήματος. Το ποσοστό του ατιμολόγητου νερού της ΔΕΥΑΜΒ, δηλαδή η διαφορά της ποσότητας που εισρέει στο δίκτυο, από κάθε «πηγή», και του τιμολογούμενου νερού, όπως καταγράφεται στους λογαριασμούς της Επιχείρηση φθάνει το 50%.

Αυτό το μεγάλο ποσοστό δεν αφορά, βέβαια, μόνο τις διαρροές, που έχουν τη μερίδα του λέοντος, αλλά αφορά τη λαθρουδροληψία, τις κακές μετρήσεις των παλαιών υδρομέτρων, σημαντικό ποσοστό των οποίων, σήμερα, ξεπερνούν την 8ετία που είναι το όριο καλής λειτουργίας, σύμφωνα με τις εταιρείες παραγωγής, τις μικρές διαρροές που δεν καταγράφονται κλπ

Τι μπορέσαμε, λοιπόν, να κάνουμε μέσα σε τρία(3) χρόνια και τι πρέπει ακόμη να γίνει; Όλοι όσοι παρακολουθούν τα τοπικά «δρώμενα» θα θυμούνται τη δημόσια εικόνα της ΔΕΥΑΜΒ όταν παραλάβαμε, που είχε δημιουργηθεί, μετά από καταγγελίες για υπαρκτά ή ανύπαρκτα σκάνδαλα, από μηνύσεις στελεχών και μελών του ΔΣ, για «τσαπάκια» κλπ, από αγωγές εργολάβων και αποφάσεις δικαστηρίων για υπέρογκα αποζημιώσεις (ΕΡΓΗΛ) κλπ.

Η κατάσταση που βρήκαμε στο εσωτερικό της Επιχείρησης ήταν κατά τη γνώμη μου χειρότερη και επιδεινώθηκε με την οικονομική κρίση (φατριασμός στελεχών, δύο σωματεία εργαζομένων, Διευθυντικά στελέχη σε «ψυγείο» ή πίσω από τα σωματεία, σκελετοί στα ντουλάπια, «τραπέζια στρωμένα» κλπ).

Βρεθήκαμε μπροστά στο δίλλημα ακόμη και της διάλυσης και επανίδρυσης της ΔΕΥΑΜΒ με τη μετατροπή της, αρχικά, σε Δημοτική Υπηρεσία. Επικράτησε η επιλογή της ήπιας προσαρμογής, με αλλαγές εν λειτουργία, ανατρέποντας το καθεστώς που σταδιακά είχε διαμορφωθεί την τελευταία 15ετία. Με ευθύνη και αποτελεσματικότητα κινηθήκαμε σε τρεις κατευθύνσεις: α) να αξιοποιήσουμε το ΕΣΠΑ και να δώσουμε τη δυνατότητα να αποκτήσουν δίκτυο αποχέτευσης οι πρώην Δήμοι του παραλιακού μετώπου (Αγριά, Ιωλκός, Νέα Αγχίαλος και οι οικισμοί Αγ. Στέφανος, κλπ.) β) να αντιμετωπίσουμε τα σοβαρότατα προβλήματα που έρχονταν από το παρελθόν και υπονόμευαν το μέλλον της επιχείρησης (ΕΡΓΗΛ, κλπ.) γ) να ανασχεδιάσουμε την ίδια την οργάνωση της Επιχείρησης που μέσα σ’ ένα κλίμα αντιπαράθεσης (κατάληψη γραφείων ΔΣ) και προσφυγών των δύο σωματείων χρειάστηκε δύο ολόκληρα χρόνια να αλλάξουμε οργανόγραμμα.

Παράλληλα οφείλαμε να κινηθούμε και λόγω της οικονομικής κρίσης στη μείωση των λογαριασμών (25% στην 3ετία) και την καθιέρωση ειδικών κοινωνικών τιμολογίων για ευπαθείς ομάδες συμπολιτών μας .

Ειδικά στο θέμα της επάρκειας στις ποσότητες νερού ακόμη και στις ξερές περιόδους κινηθήκαμε σε τρεις κατευθύνσεις: α) Να προετοιμάσουμε την προκήρυξη μιας ενιαίας διαχειριστικής μελέτης όλων των περιοχών του Δήμου για την καταγραφή του υπάρχοντος σήμερα και στο μέλλον του υδάτινου δυναμικού, σε πηγαία, επιφανειακά και υπόγεια νερά, ώστε με βάση την ορθολογική διαχείριση να προγραμματιστούν τα απαιτούμενα έργα, για τα όποια θα αναζητηθεί χρηματοδότηση στο νέο ΕΣΠΑ. β) Να εντάξουμε στο ΕΣΠΑ το έργο (ήδη κατασκευάζεται) αντικατάστασης του παλαιού αγωγού μεταφοράς νερού από την «Καλιακούδα», ώστε αφενός μεν να ενισχύσουμε την παροχή νερού με νέο αγωγό χωρίς διαρροές, αφ’ ετέρου να κατασκευάσουμε νέο υδροηλεκτρικό που θα προσθέτει στο ταμείο της ΔΕΥΑΜΒ ποσό 200.000€ ετησίως. γ) Να ξεκινήσουμε πιλοτικά, κάτι που πρέπει να γίνει μόνιμη καμπάνια της ΔΕΥΑΜΒ, το θέμα της εμπέδωσης στους καταναλωτές της ορθής και φιλοπεριβαλλοντικής χρήσης του νερού. Σε συνεργασία με την Αβάθμια εκπαίδευση ξεκίνησε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης ορθής χρήσης του νερού στο σπίτι. Οι μικροί μαθητές κάνοντας χρήση ενός φορητού νιπτήρα μπορούν να μετρήσουν τη μεγάλη διαφορά που προκύπτει στην κατανάλωση νερού στις καθημερινές χρήσεις (πλύσιμο χεριών, πλύσιμο δοντιών κλπ).

Το πρόβλημα λοιπόν της λειψυδρίας είναι ένα μεγάλο διαχρονικό και παγκόσμιο θέμα και απαιτεί συστηματική προσπάθεια και τη συμμετοχή όλων.

Ως απερχόμενη Διοίκηση, μέσα στο περιβάλλον το οποίο εργαστήκαμε, εκτιμώ ότι κάναμε αρκετά, θέσαμε τις βάσης για μια νέα ΔΕΥΑΜΒ που θα μπορέσει να ανταποκριθεί με επάρκεια στο πολύ σημαντικό, για την τοπική κοινωνία, έργο της και αφήνουμε μια σημαντική παρακαταθήκη στην επόμενη Διοίκηση. Ευχόμαστε να επιμείνει στην ίδια κατεύθυνση και του Σχεδιασμού των έργων και της αναδιοργάνωσης της Επιχείρησης.
(Δημοσιεύτηκε στη "Θεσσαλία" 13-7-2014)