ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΤΕΕ ΝΑ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙ ΜΗΝΥΤΗΡΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
Τις τελευταίες ημέρες η πλατεία Πανεπιστημίου είναι και πάλι στην επικαιρότητα. Αφορμή αυτή τη φορά για τη δημοσιότητα δεν είναι ούτε η απαλλοτρίωση, ούτε το αν θα γίνει υπόγειος σταθμός αυτοκινήτων (παρκινγκ) αλλά η πρωτοφανής πρωτοβουλία προέδρου του Τεχνικού Επιμελητηρίου (ΤΕΕ) να καταθέσει μηνυτήρια αναφορά κατά του Δήμο Βόλου.
Αιτία αυτής της ενέργειας του ΤΕΕ ήταν η μελέτη ανάπλασης της πλατείας που συντάχθηκε από το Δήμο και υποβλήθηκε για χρηματοδότηση στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Η ιστορία της μικρής πλατείας ξεκινάει στα μέσα της 10ετίας του ’80 όταν το Πανεπιστήμιο αγόρασε, στο κέντρο της πόλης, το παλιό κτίριο Ματσάγγου. Από τότε ξεκινούν οι πρώτες συζητήσεις για τη δημιουργία μιας πλατείας που θα ενοποιούσε τη λεωφόρο Δημητριάδος με το κτίριο του ΠΘ, του οποίου θα αποτελούσε και κοινόχρηστο χώρο. Έτσι με αποφάσεις ΔΣ οι προηγούμενες Δημοτικές Αρχές απαλλοτρίωσαν, έναντι ποσού 4,5 εκ ευρώ, το οικοδομικό τετράγωνο έμπροσθεν του «Ματσάγγου», μεταξύ των οδών Δημητριάδος-Π. Μελά-Ερμού & Μακεδονομάχων.
Ακολούθησαν συζητήσεις για το αν θα έπρεπε να κατασκευασθεί, κάτω από την πλατεία, πολυώροφο υπόγειο παρκινγκ. Κι εδώ υπήρχαν και υπάρχουν διαφορετικές απόψεις υπέρ και κατά της δημιουργίας του παρκινγκ. Για τη σημερινή Δημοτική Αρχή αποτέλεσε προεκλογική δέσμευση η ανατροπή του σχεδιασμού για κατασκευή υπόγειου παρκινγκ όχι μόνο για λόγους νομιμότητας, με βάση κάποιες αποφάσεις του ΣτΕ που, ίσως, αφορούν μόνο τα κοινόχρηστα αλσύλλια, αλλά για λόγους ουσίας που συνδέονται άμεσα με το σοβαρό πρόβλημα της αερορύπανσης, που μαστίζει την πόλη και η οποία σύμφωνα με τις μετρήσεις, προέρχεται από το αυτοκίνητο σε ποσοστό που φθάνει το 60%. Είναι κατά συνέπεια επιτακτικό η πόλη να αποκτήσει πολεοδομικό και εμπορικό Κέντρο, μεταξύ Φιλελλήνων - Αλεξάνδρας –Μεταμορφώσεως και παραλίας, μέσα στο οποίο πρέπει να περιοριστεί, στο ελάχιστο, η κυκλοφορία των ΙΧ. Περιμετρικά αυτού του Κέντρου, που σταδιακά πρέπει να αποδοθεί στους πεζούς, τους ποδηλάτες και μαζικά μέσα μεταφοράς, έχουν, ήδη, δημιουργηθεί παρκινγκ στα οποία πρέπει να προστεθεί, μελλοντικά, κι αυτό της οδού Φιλελλήνων. Πρέπει επίσης να σχεδιαστεί και να κατασκευαστεί, με αυτοχρηματοδότηση, ένα ακόμη παρκινγκ στο οικοδομικό τετράγωνο Υγειονομικού–Σπίρερ, ενώ στον κεντρικό προβλήτα λιμένος λειτουργεί ήδη ο σταθμός του ΟΛΒ με προοπτική να επεκταθεί και στον προβλήτα ΣΙΛΟ.
Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος, αξιοποιώντας τη δυνατότητα που μας δίνει σήμερα το περιφερειακό πρόγραμμα αναπλάσεων του ΕΣΠΑ, προχώρησε στη σύνταξη μελέτης για τη διαμόρφωση της νέας πλατείας με βασικό στοιχείο το υψηλό πράσινο, που αποτελεί αντίδοτο στους ρύπους, και βέβαια μικρούς χώρους συνάθροισης κοινού.
Για τη σύνταξη της μελέτης το ΤΕΕ κι ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων έθεσαν θέμα Αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, στο πλαίσιο του γενικού κανόνα που πρέπει να ισχύει για όλα τα σημαντικά έργα που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται σε μια πόλη. Ο Δήμος ενημέρωσε το ΤΕΕ ότι θα σεβαστεί απόλυτα την ισχύουσα νομοθεσία που ορίζει τα όργανα που αποφασίζουν για το χαρακτηρισμό ενός έργου, για την κατασκευή του οποίου απαιτείται Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός δηλαδή τη σύμφωνη γνώμη του ΣΧΟΠ Περιφέρειας και τελικά την απόφαση του ΔΣ.
Η Δημοτική Αρχή συγκρότησε ομάδα μελέτης, από έμπειρα στελέχη της Τεχνικής Υπηρεσίας, συνεπικουρούμενη από την εθελοντική συμμετοχή καθηγητών του τμήματος αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου μας, προκειμένου να συνταχθεί μελέτη την οποία στη συνέχεια θα έθετε όχι μόνο σε δημόσιο διάλογο αλλά και στην έγκριση των αρμοδίων οργάνων.
Κι ενώ όλα αυτά εξελισσόταν κι όλοι περιμέναμε τη συγκρότηση του νέου Περιφερειακού ΣΧΟΠ (όπου συμμετέχει κι ένας εκπρόσωπος του ΤΕΕ), όργανο που θα έκρινε αν η πλατεία είναι «ιστορικής ή υπερτοπικής σημασίας», στοιχείο απαραίτητο για να είναι υποχρεωτικός ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, ο πρόεδρος του συλλογικού οργάνου των μηχανικών (ΤΕΕ) προβαίνει σε μια πρωτοφανή στα χρονικά ενέργεια καταθέτοντας μηνυτήρια αναφορά, «κατά παντός μονοπρόσωπου ή συλλογικού οργάνου» του Δήμου Βόλου, για τον καταλογισμό ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών.
Η ενέργεια, μάλιστα, γίνεται τη στιγμή που η προετοιμασία του φακέλου και η διεκδίκηση ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ είναι σε πλήρη εξέλιξη και θα μπορούσε να ερμηνευθεί και ως πρωτοβουλία επηρεασμού των «μονοπρόσωπων και συλλογικών οργάνων» να λειτουργήσουν «κάτω από την πίεση» ενδεχόμενης μελλοντικής αναζήτησης ποινικών ευθυνών.
Τελικά το περιφερειακό ΣΧΟΠ, αφού συγκροτήθηκε με αρκετή καθυστέρηση, έκρινε και μάλιστα με την ψήφο του ΤΕΕ ότι δεν προκύπτει υποχρεωτικός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός.
Ως πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ εκφράζω τη λύπη μου για την ενέργεια αυτή του φορέα των μηχανικών, γιατί πιστεύω ότι πλήττει το ίδιο το κύρος του. Το ΤΕΕ είναι ένας επιστημονικός και κοινωνικός οργανισμός στον οποίο αναγνωρίζεται σημαντική κοινωνική καταξίωση, ως τεχνικού σύμβουλου της πολιτείας και της αυτοδιοίκησης, διότι πάντα συμμετείχε στο δημόσιο λόγο με απόψεις τεκμηριωμένες και απαλλαγμένες από σκοπιμότητες παραταξιακού ανταγωνισμού και πολιτικού κόστους. Είναι αυτό που πρέπει να γίνει απ’ όλους σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία που βιώνουμε. Να απαλλαγούμε δηλαδή από συμπεριφορές που δεν συμβάλλουν στο διάλογο και τη συνέργεια για την καλύτερη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων.
Αιτία αυτής της ενέργειας του ΤΕΕ ήταν η μελέτη ανάπλασης της πλατείας που συντάχθηκε από το Δήμο και υποβλήθηκε για χρηματοδότηση στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Η ιστορία της μικρής πλατείας ξεκινάει στα μέσα της 10ετίας του ’80 όταν το Πανεπιστήμιο αγόρασε, στο κέντρο της πόλης, το παλιό κτίριο Ματσάγγου. Από τότε ξεκινούν οι πρώτες συζητήσεις για τη δημιουργία μιας πλατείας που θα ενοποιούσε τη λεωφόρο Δημητριάδος με το κτίριο του ΠΘ, του οποίου θα αποτελούσε και κοινόχρηστο χώρο. Έτσι με αποφάσεις ΔΣ οι προηγούμενες Δημοτικές Αρχές απαλλοτρίωσαν, έναντι ποσού 4,5 εκ ευρώ, το οικοδομικό τετράγωνο έμπροσθεν του «Ματσάγγου», μεταξύ των οδών Δημητριάδος-Π. Μελά-Ερμού & Μακεδονομάχων.
Ακολούθησαν συζητήσεις για το αν θα έπρεπε να κατασκευασθεί, κάτω από την πλατεία, πολυώροφο υπόγειο παρκινγκ. Κι εδώ υπήρχαν και υπάρχουν διαφορετικές απόψεις υπέρ και κατά της δημιουργίας του παρκινγκ. Για τη σημερινή Δημοτική Αρχή αποτέλεσε προεκλογική δέσμευση η ανατροπή του σχεδιασμού για κατασκευή υπόγειου παρκινγκ όχι μόνο για λόγους νομιμότητας, με βάση κάποιες αποφάσεις του ΣτΕ που, ίσως, αφορούν μόνο τα κοινόχρηστα αλσύλλια, αλλά για λόγους ουσίας που συνδέονται άμεσα με το σοβαρό πρόβλημα της αερορύπανσης, που μαστίζει την πόλη και η οποία σύμφωνα με τις μετρήσεις, προέρχεται από το αυτοκίνητο σε ποσοστό που φθάνει το 60%. Είναι κατά συνέπεια επιτακτικό η πόλη να αποκτήσει πολεοδομικό και εμπορικό Κέντρο, μεταξύ Φιλελλήνων - Αλεξάνδρας –Μεταμορφώσεως και παραλίας, μέσα στο οποίο πρέπει να περιοριστεί, στο ελάχιστο, η κυκλοφορία των ΙΧ. Περιμετρικά αυτού του Κέντρου, που σταδιακά πρέπει να αποδοθεί στους πεζούς, τους ποδηλάτες και μαζικά μέσα μεταφοράς, έχουν, ήδη, δημιουργηθεί παρκινγκ στα οποία πρέπει να προστεθεί, μελλοντικά, κι αυτό της οδού Φιλελλήνων. Πρέπει επίσης να σχεδιαστεί και να κατασκευαστεί, με αυτοχρηματοδότηση, ένα ακόμη παρκινγκ στο οικοδομικό τετράγωνο Υγειονομικού–Σπίρερ, ενώ στον κεντρικό προβλήτα λιμένος λειτουργεί ήδη ο σταθμός του ΟΛΒ με προοπτική να επεκταθεί και στον προβλήτα ΣΙΛΟ.
Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος, αξιοποιώντας τη δυνατότητα που μας δίνει σήμερα το περιφερειακό πρόγραμμα αναπλάσεων του ΕΣΠΑ, προχώρησε στη σύνταξη μελέτης για τη διαμόρφωση της νέας πλατείας με βασικό στοιχείο το υψηλό πράσινο, που αποτελεί αντίδοτο στους ρύπους, και βέβαια μικρούς χώρους συνάθροισης κοινού.
Για τη σύνταξη της μελέτης το ΤΕΕ κι ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων έθεσαν θέμα Αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, στο πλαίσιο του γενικού κανόνα που πρέπει να ισχύει για όλα τα σημαντικά έργα που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται σε μια πόλη. Ο Δήμος ενημέρωσε το ΤΕΕ ότι θα σεβαστεί απόλυτα την ισχύουσα νομοθεσία που ορίζει τα όργανα που αποφασίζουν για το χαρακτηρισμό ενός έργου, για την κατασκευή του οποίου απαιτείται Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός δηλαδή τη σύμφωνη γνώμη του ΣΧΟΠ Περιφέρειας και τελικά την απόφαση του ΔΣ.
Η Δημοτική Αρχή συγκρότησε ομάδα μελέτης, από έμπειρα στελέχη της Τεχνικής Υπηρεσίας, συνεπικουρούμενη από την εθελοντική συμμετοχή καθηγητών του τμήματος αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου μας, προκειμένου να συνταχθεί μελέτη την οποία στη συνέχεια θα έθετε όχι μόνο σε δημόσιο διάλογο αλλά και στην έγκριση των αρμοδίων οργάνων.
Κι ενώ όλα αυτά εξελισσόταν κι όλοι περιμέναμε τη συγκρότηση του νέου Περιφερειακού ΣΧΟΠ (όπου συμμετέχει κι ένας εκπρόσωπος του ΤΕΕ), όργανο που θα έκρινε αν η πλατεία είναι «ιστορικής ή υπερτοπικής σημασίας», στοιχείο απαραίτητο για να είναι υποχρεωτικός ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, ο πρόεδρος του συλλογικού οργάνου των μηχανικών (ΤΕΕ) προβαίνει σε μια πρωτοφανή στα χρονικά ενέργεια καταθέτοντας μηνυτήρια αναφορά, «κατά παντός μονοπρόσωπου ή συλλογικού οργάνου» του Δήμου Βόλου, για τον καταλογισμό ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών.
Η ενέργεια, μάλιστα, γίνεται τη στιγμή που η προετοιμασία του φακέλου και η διεκδίκηση ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ είναι σε πλήρη εξέλιξη και θα μπορούσε να ερμηνευθεί και ως πρωτοβουλία επηρεασμού των «μονοπρόσωπων και συλλογικών οργάνων» να λειτουργήσουν «κάτω από την πίεση» ενδεχόμενης μελλοντικής αναζήτησης ποινικών ευθυνών.
Τελικά το περιφερειακό ΣΧΟΠ, αφού συγκροτήθηκε με αρκετή καθυστέρηση, έκρινε και μάλιστα με την ψήφο του ΤΕΕ ότι δεν προκύπτει υποχρεωτικός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός.
Ως πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ εκφράζω τη λύπη μου για την ενέργεια αυτή του φορέα των μηχανικών, γιατί πιστεύω ότι πλήττει το ίδιο το κύρος του. Το ΤΕΕ είναι ένας επιστημονικός και κοινωνικός οργανισμός στον οποίο αναγνωρίζεται σημαντική κοινωνική καταξίωση, ως τεχνικού σύμβουλου της πολιτείας και της αυτοδιοίκησης, διότι πάντα συμμετείχε στο δημόσιο λόγο με απόψεις τεκμηριωμένες και απαλλαγμένες από σκοπιμότητες παραταξιακού ανταγωνισμού και πολιτικού κόστους. Είναι αυτό που πρέπει να γίνει απ’ όλους σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία που βιώνουμε. Να απαλλαγούμε δηλαδή από συμπεριφορές που δεν συμβάλλουν στο διάλογο και τη συνέργεια για την καλύτερη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων.
Σχόλια