ΕΙΝΑΙ ΗΘΙΚΑ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΑΦΡΟΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ
Στο "ΝΕΟ ΤΥΠΟ"
Το Συμβούλιο Επικρατείας, με πρόσφατη απόφασή του, ανέστειλε κάθε εργασία στον Αχελώο. Ειπώθηκε ότι η νέα Υπουργός Περιβάλλοντος είναι η «νεκροθάφτης» του έργου πως το σχολιάζετε;
Είναι αλήθεια ότι το έργο του Αχελώου μπαίνει σε νέες «περιπέτειες». Η επιτροπή αναστολών του ΣτΕ έκανε δεκτή την αίτηση της οικολογικής οργάνωσης WWF Ελλάς για αναστολή των εργασιών στην κατασκευή των έργων μεταφοράς νερού από τον Αχελώο στη Θεσσαλία. Για όσους όμως παρακολουθούσαν τα πράγματα από κοντά και τη διαχείριση του θέματος τα τελευταία χρόνια η απόφαση ήταν αναμενόμενη κι αυτό δεν μπορεί να έχει σχέση με την 3μηνη παρουσία του νέου Υπουργείου Περιβάλλοντος, που είναι μια κατάκτηση για τη χώρα και βέβαια την κα Μπιρμπίλη.
Λένε όμως ότι η διγλωσσία στην κυβέρνηση μεταξύ της κας Μπιρμπίλη και του κ. Ρέπα διευκόλυνε το ΣτΕ. Τι απαντάτε;
Αυτό το επιχείρημα που ακούσθηκε «κατά κόρον» το τελευταίο διάστημα, από έμπειρα πολιτικά και Αυτόδιοικητικά στελέχη, είναι μνημειώδες για μια ευνομούμενη και ευρωπαϊκή χώρα. Κάποιοι ενόψει των δημοτικών και Περιφερειακών εκλογών του Νοεμβρίου και άλλοι που αναζητούν πολιτικά επιχειρήματα για να «δραπετεύσουν» έξω από τη τραγική δημοσιονομική κατάσταση και το πολιτικό κλίμα στην κεντρική πολιτική σκηνή, μπήκαν στον πειρασμό να αξιοποιήσουν πολιτικά και κομματικά την απόφαση της επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ. Αλλοίμονο αν συνέβαινε κάτι τέτοιο αν δηλαδή μια «στιβαρή», όπως λέγεται, πολιτική βούληση της κυβέρνησης υπαγόρευε την απόφαση ενός δικαστηρίου και μάλιστα του Ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου της χώρας. Θα επρόκειτο για μια χώρα τύπου «μπανανία». Γι’ αυτό όσοι χρησιμοποιούν αυτό το επιχείρημα εκτίθενται οι ίδιοι και μας εκθέτουν κι ως χώρα.
Ανεξάρτητα όμως από την απόφαση του ΣτΕ είναι γεγονός ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και η κα Μπιρμπίλη δεν τοποθετούνται ξεκάθαρα υπέρ του έργου.
Είναι άλλο αυτό κι άλλο να υποστηρίζει κανείς ότι αν σήμερα ήταν ο κ. Σουφλιάς ή ο κ. Λαλιώτης, παλαιότερα, στο πλαίσιο του ενιαίου Υπουργείου(ΥΠΕΧΩΔΕ), το ΣτΕ θα αποφάσιζε διαφορετικά. Αυτό δεν απεδείχθητε και στο παρελθόν όταν με τρείς(3) ακόμη αποφάσεις, το 1994, το 2000 και το 2005 το ΣτΕ ακύρωσε προηγούμενες διοικητικές πράξεις σε διάφορα στάδια του έργου.
Τελικά ο πολίτης που δεν ξέρει λεπτομέρειες για την κατασκευή του έργου αναρωτιέται. Τι φταίει; Γιατί φτάσαμε σ ’αυτή την απόφαση του ΣτΕ;
Το έργο του Αχελώου είναι ένα σύνθετο έργο με πολλές παραμέτρους και κυρίως ένα έργο που έχει «αντιπάλους» οικολογικές οργανώσεις και τους φορείς της άλλης πλευράς, της Αιτωλοακαρνανίας. Γι’ αυτό εκτός από την πολιτική βούληση των κυβερνήσεων, που εκφράζεται «συνεχώς και αδιαλείπτως», από τη 10ετία του ’80 μέχρι σήμερα, χρειάζεται να θωρακίζονται νομικά όλες οι διοικητικές πράξεις ώστε να είναι απόλυτα συμβατές με την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία και τη κυρίως με τη νομοθεσία για τη διαχείριση των υδάτων ιδιαίτερα δε μετά την οδηγία 60/2000/ΕΚ που αποτελεί πλαίσιο για όλη την Ευρώπη και η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο ήδη από το 2003 (Ν. 3199). Κι όμως ενώ η νομοθεσία ισχύει εδώ κι έξι χρόνια (Δεκέμβριος του 2003) μέχρι σήμερα δεν την έχουμε ουσιαστικά εφαρμόσει και ιδιαίτερα στην περίπτωση του Αχελώου.
Ποια είναι τα βασικά στοιχεία αυτού του νόμου που γιατί δεν εφαρμόσθηκε μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα να κινδυνεύει σήμερα ένα κρίσιμο για τη Θεσσαλία έργο;
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική οδηγία την οποία αν δεν μας την επέβαλλε η ΕΕ θα έπρεπε να την εφεύρουμε. Αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων με στόχο την πρόληψη και τη μείωση της ρύπανσής τους, την προαγωγή της βιώσιμης αξιοποίησής τους, την προστασία του περιβάλλοντός τους, τη βελτίωση της κατάστασης των υδατικών οικοσυστημάτων και το μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των πλημμυρών και της ξηρασίας. Όλα αυτά σύμφωνα με τη νομοθεσία γίνονται με τη σύνταξη διαχειριστικών σχεδίων για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού. Αυτό λοιπόν έπρεπε να είχε γίνει ήδη από το 2004 και να εγκριθεί, μετά από δημόσιο διάλογο και γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Υδάτων. Ένα Συμβούλιο που έπρεπε να είχε συγκροτηθεί και να λειτουργεί ήδη σε κάθε Περιφέρεια στο οποίο συμμετέχει το σύνολο των κοινωνικών φορέων (Νομάρχες Δήμαρχοι, Επιμελητήρια, οικολογικές οργανώσεις κλπ). Τις υποχρεώσεις αυτές που απορρέουν από την νομοθεσία προσπάθησε να παρακάμψει ο τ. ΥΠΕΧΩΔΕ με τροπολογία, που ψήφισε το καλοκαίρι του 2006, σε νομοσχέδιο για το κτηματολόγιο, τροποποιώντας το βασικό νόμο του 2003 που ενσωμάτωνε την οδηγία 60/2000. Αυτό σήμερα είναι ευάλωτο στο ΣτΕ. Να γιατί πρέπει τώρα το Υπουργείο Περιβάλλοντος, όπως ήδη κάνει, να αναθέσει τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων για τη Θεσσαλία για να είμαστε θωρακισμένοι απέναντι στις προσφυγές στο δικαστήριο, αφού όλες οι μελέτες εκτιμούν, ότι θα αποδειχθεί έλλειμμα νερού και κίνδυνος ερημοποίησης πεδινών αγροτιών περιοχών της περιφέρειάς μας.
Τι απαντάτε στις οικολογικές οργανώσεις και τους φορείς της Αιτωλοακαρνανίας που μιλούν για εκτροπή του Αχελώου και πρόκληση τεράστιων περιβαλλοντικών προβλημάτων;
Η εκτροπή είναι ένας όρος που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και δυστυχώς κακώς χρησιμοποιείτε εδώ και τριάντα χρόνια σε επίσημα κείμενα και στους τίτλους των έργων και των μελετών. Πρόκειται για μεταφορά νερού από τις πλημμυρικές ποσότητες του Αχελώου της χειμερινής περιόδου για ταμίευση και χρήση τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στη λίμνη Κάρλα, που ανασυστάθηκε, π.χ. θα μεταφέρουμε από τον πλημμυρισμένο χειμερινό Πηνειό, κάθε χρόνο, ποσότητα 60 μέχρι 80 εκ. μ3 νερού που θα χρησιμοποιούνται το καλοκαίρι για άρδευση. Είναι αυτό εκτροπή του ποταμού; Όχι βέβαια είναι ορθολογική διαχείριση των νερών (ταμίευση το χειμώνα και χρήση το καλοκαίρι). Το ίδιο θα γίνεται και με τον Αχελώο. Θα μεταφέρονται στη Θεσσαλία με ορθολογική διαχείριση περίπου 600 εκ. μ3 νερού.
Είναι ηθικά επιβεβλημένη η προσωρινή ή η μόνιμη μεταφορά ποσότητας νερού από μια περιοχή σε μια άλλη, χωρίς να προκαλούνται καταστροφές στην πρώτη, για να καλυφθεί το αρνητικό ισοζύγιο νερού ή μέχρι να κατακτήσει την αυτονομία της η δεύτερη. Η ερημοποίηση μιας περιοχής από λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος για να μη μιλήσουμε για άφρονες πολιτικές του παρελθόντος δεν είναι ορθολογική διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, του πλούτου μιας χώρας μας. Όταν μάλιστα η ταμίευση και η μεταφορά νερού εκτός από αρδευτική και υδρευτική χρήση θα αξιοποιείται και για την παραγωγή πράσινης ενέργειας (ηλεκτρικής) και συνδυαστεί και με πολιτικές σωστής χρήσης του νερού τότε ο συνδυασμός είναι άριστος.
Είναι λοιπόν ένα σημαντικό έργο τη διαχείριση του οποίου θα πρέπει να αναλάβουν οι φορείς της Θεσσαλίας με την άμεση συγκρότηση και λειτουργία του Περιφερειακού συμβουλίου Υδάτων με πρώτη προτεραιότητα τη σύνταξη διαχειριστικού σχεδίου που θα μας δείξει πόσο είναι το έλλειμμα νερού και πως θα το καλύψουμε.
Το Συμβούλιο Επικρατείας, με πρόσφατη απόφασή του, ανέστειλε κάθε εργασία στον Αχελώο. Ειπώθηκε ότι η νέα Υπουργός Περιβάλλοντος είναι η «νεκροθάφτης» του έργου πως το σχολιάζετε;
Είναι αλήθεια ότι το έργο του Αχελώου μπαίνει σε νέες «περιπέτειες». Η επιτροπή αναστολών του ΣτΕ έκανε δεκτή την αίτηση της οικολογικής οργάνωσης WWF Ελλάς για αναστολή των εργασιών στην κατασκευή των έργων μεταφοράς νερού από τον Αχελώο στη Θεσσαλία. Για όσους όμως παρακολουθούσαν τα πράγματα από κοντά και τη διαχείριση του θέματος τα τελευταία χρόνια η απόφαση ήταν αναμενόμενη κι αυτό δεν μπορεί να έχει σχέση με την 3μηνη παρουσία του νέου Υπουργείου Περιβάλλοντος, που είναι μια κατάκτηση για τη χώρα και βέβαια την κα Μπιρμπίλη.
Λένε όμως ότι η διγλωσσία στην κυβέρνηση μεταξύ της κας Μπιρμπίλη και του κ. Ρέπα διευκόλυνε το ΣτΕ. Τι απαντάτε;
Αυτό το επιχείρημα που ακούσθηκε «κατά κόρον» το τελευταίο διάστημα, από έμπειρα πολιτικά και Αυτόδιοικητικά στελέχη, είναι μνημειώδες για μια ευνομούμενη και ευρωπαϊκή χώρα. Κάποιοι ενόψει των δημοτικών και Περιφερειακών εκλογών του Νοεμβρίου και άλλοι που αναζητούν πολιτικά επιχειρήματα για να «δραπετεύσουν» έξω από τη τραγική δημοσιονομική κατάσταση και το πολιτικό κλίμα στην κεντρική πολιτική σκηνή, μπήκαν στον πειρασμό να αξιοποιήσουν πολιτικά και κομματικά την απόφαση της επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ. Αλλοίμονο αν συνέβαινε κάτι τέτοιο αν δηλαδή μια «στιβαρή», όπως λέγεται, πολιτική βούληση της κυβέρνησης υπαγόρευε την απόφαση ενός δικαστηρίου και μάλιστα του Ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου της χώρας. Θα επρόκειτο για μια χώρα τύπου «μπανανία». Γι’ αυτό όσοι χρησιμοποιούν αυτό το επιχείρημα εκτίθενται οι ίδιοι και μας εκθέτουν κι ως χώρα.
Ανεξάρτητα όμως από την απόφαση του ΣτΕ είναι γεγονός ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και η κα Μπιρμπίλη δεν τοποθετούνται ξεκάθαρα υπέρ του έργου.
Είναι άλλο αυτό κι άλλο να υποστηρίζει κανείς ότι αν σήμερα ήταν ο κ. Σουφλιάς ή ο κ. Λαλιώτης, παλαιότερα, στο πλαίσιο του ενιαίου Υπουργείου(ΥΠΕΧΩΔΕ), το ΣτΕ θα αποφάσιζε διαφορετικά. Αυτό δεν απεδείχθητε και στο παρελθόν όταν με τρείς(3) ακόμη αποφάσεις, το 1994, το 2000 και το 2005 το ΣτΕ ακύρωσε προηγούμενες διοικητικές πράξεις σε διάφορα στάδια του έργου.
Τελικά ο πολίτης που δεν ξέρει λεπτομέρειες για την κατασκευή του έργου αναρωτιέται. Τι φταίει; Γιατί φτάσαμε σ ’αυτή την απόφαση του ΣτΕ;
Το έργο του Αχελώου είναι ένα σύνθετο έργο με πολλές παραμέτρους και κυρίως ένα έργο που έχει «αντιπάλους» οικολογικές οργανώσεις και τους φορείς της άλλης πλευράς, της Αιτωλοακαρνανίας. Γι’ αυτό εκτός από την πολιτική βούληση των κυβερνήσεων, που εκφράζεται «συνεχώς και αδιαλείπτως», από τη 10ετία του ’80 μέχρι σήμερα, χρειάζεται να θωρακίζονται νομικά όλες οι διοικητικές πράξεις ώστε να είναι απόλυτα συμβατές με την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία και τη κυρίως με τη νομοθεσία για τη διαχείριση των υδάτων ιδιαίτερα δε μετά την οδηγία 60/2000/ΕΚ που αποτελεί πλαίσιο για όλη την Ευρώπη και η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο ήδη από το 2003 (Ν. 3199). Κι όμως ενώ η νομοθεσία ισχύει εδώ κι έξι χρόνια (Δεκέμβριος του 2003) μέχρι σήμερα δεν την έχουμε ουσιαστικά εφαρμόσει και ιδιαίτερα στην περίπτωση του Αχελώου.
Ποια είναι τα βασικά στοιχεία αυτού του νόμου που γιατί δεν εφαρμόσθηκε μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα να κινδυνεύει σήμερα ένα κρίσιμο για τη Θεσσαλία έργο;
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική οδηγία την οποία αν δεν μας την επέβαλλε η ΕΕ θα έπρεπε να την εφεύρουμε. Αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων με στόχο την πρόληψη και τη μείωση της ρύπανσής τους, την προαγωγή της βιώσιμης αξιοποίησής τους, την προστασία του περιβάλλοντός τους, τη βελτίωση της κατάστασης των υδατικών οικοσυστημάτων και το μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των πλημμυρών και της ξηρασίας. Όλα αυτά σύμφωνα με τη νομοθεσία γίνονται με τη σύνταξη διαχειριστικών σχεδίων για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού. Αυτό λοιπόν έπρεπε να είχε γίνει ήδη από το 2004 και να εγκριθεί, μετά από δημόσιο διάλογο και γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Υδάτων. Ένα Συμβούλιο που έπρεπε να είχε συγκροτηθεί και να λειτουργεί ήδη σε κάθε Περιφέρεια στο οποίο συμμετέχει το σύνολο των κοινωνικών φορέων (Νομάρχες Δήμαρχοι, Επιμελητήρια, οικολογικές οργανώσεις κλπ). Τις υποχρεώσεις αυτές που απορρέουν από την νομοθεσία προσπάθησε να παρακάμψει ο τ. ΥΠΕΧΩΔΕ με τροπολογία, που ψήφισε το καλοκαίρι του 2006, σε νομοσχέδιο για το κτηματολόγιο, τροποποιώντας το βασικό νόμο του 2003 που ενσωμάτωνε την οδηγία 60/2000. Αυτό σήμερα είναι ευάλωτο στο ΣτΕ. Να γιατί πρέπει τώρα το Υπουργείο Περιβάλλοντος, όπως ήδη κάνει, να αναθέσει τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων για τη Θεσσαλία για να είμαστε θωρακισμένοι απέναντι στις προσφυγές στο δικαστήριο, αφού όλες οι μελέτες εκτιμούν, ότι θα αποδειχθεί έλλειμμα νερού και κίνδυνος ερημοποίησης πεδινών αγροτιών περιοχών της περιφέρειάς μας.
Τι απαντάτε στις οικολογικές οργανώσεις και τους φορείς της Αιτωλοακαρνανίας που μιλούν για εκτροπή του Αχελώου και πρόκληση τεράστιων περιβαλλοντικών προβλημάτων;
Η εκτροπή είναι ένας όρος που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και δυστυχώς κακώς χρησιμοποιείτε εδώ και τριάντα χρόνια σε επίσημα κείμενα και στους τίτλους των έργων και των μελετών. Πρόκειται για μεταφορά νερού από τις πλημμυρικές ποσότητες του Αχελώου της χειμερινής περιόδου για ταμίευση και χρήση τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στη λίμνη Κάρλα, που ανασυστάθηκε, π.χ. θα μεταφέρουμε από τον πλημμυρισμένο χειμερινό Πηνειό, κάθε χρόνο, ποσότητα 60 μέχρι 80 εκ. μ3 νερού που θα χρησιμοποιούνται το καλοκαίρι για άρδευση. Είναι αυτό εκτροπή του ποταμού; Όχι βέβαια είναι ορθολογική διαχείριση των νερών (ταμίευση το χειμώνα και χρήση το καλοκαίρι). Το ίδιο θα γίνεται και με τον Αχελώο. Θα μεταφέρονται στη Θεσσαλία με ορθολογική διαχείριση περίπου 600 εκ. μ3 νερού.
Είναι ηθικά επιβεβλημένη η προσωρινή ή η μόνιμη μεταφορά ποσότητας νερού από μια περιοχή σε μια άλλη, χωρίς να προκαλούνται καταστροφές στην πρώτη, για να καλυφθεί το αρνητικό ισοζύγιο νερού ή μέχρι να κατακτήσει την αυτονομία της η δεύτερη. Η ερημοποίηση μιας περιοχής από λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος για να μη μιλήσουμε για άφρονες πολιτικές του παρελθόντος δεν είναι ορθολογική διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, του πλούτου μιας χώρας μας. Όταν μάλιστα η ταμίευση και η μεταφορά νερού εκτός από αρδευτική και υδρευτική χρήση θα αξιοποιείται και για την παραγωγή πράσινης ενέργειας (ηλεκτρικής) και συνδυαστεί και με πολιτικές σωστής χρήσης του νερού τότε ο συνδυασμός είναι άριστος.
Είναι λοιπόν ένα σημαντικό έργο τη διαχείριση του οποίου θα πρέπει να αναλάβουν οι φορείς της Θεσσαλίας με την άμεση συγκρότηση και λειτουργία του Περιφερειακού συμβουλίου Υδάτων με πρώτη προτεραιότητα τη σύνταξη διαχειριστικού σχεδίου που θα μας δείξει πόσο είναι το έλλειμμα νερού και πως θα το καλύψουμε.
Σχόλια