ΝΑ ΠΑΜΕ ΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ
Ο διάλογος για τη μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας είναι σε πλήρη εξέλιξη τόσο σε επίπεδο θεσμικό όσο και σε επίπεδο μέσων ενημέρωσης και διαδικτύου. Έγινε ήδη το συνέδριο των Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΚΕ) και ακολουθεί τις επόμενες ημέρες κι αυτό των Νομαρχιών.
Είναι φανερό ότι εκτός απ’ αυτούς που επιχειρηματολογούν με πολύ χρήσιμες προτάσεις και παρατηρήσεις δεν λείπουν κι εκείνοι που είτε γιατί δεν πιστεύουν ειλικρινά στην αποκέντρωση και την Αυτοδιοίκηση, είτε γιατί «αναζητούν ρόλους» θέτουν, δήθεν, όρους και προϋποθέσεις γι’ αυτή την επιβεβλημένη ανατροπή του σημερινού κράτους. Είναι αλήθεια όμως ότι κι οι θιασώτες αυτής της μεταρρύθμισης αγωνιών για την επιτυχία του εγχειρήματος. Έχοντας υπόψη την εμπειρία των Καποδιστριακών Δήμων και των αιρετών Νομαρχιών όλοι συμφωνούν ότι σ’ αυτή τη μεγάλη αλλαγή πρέπει να πάμε με καλύτερους όρους. Τι έφταιξε όμως και δεν μπόρεσαν να αποδώσουν τα αναμενόμενα οι προηγούμενες συνενώσεις και οι εκλεγμένες Νομαρχίες; Ποιος είναι ο στόχος αυτών των μεγάλων αλλαγών και ποιες πρέπει να είναι οι προϋποθέσεις επιτυχίας χωρίς να χαθεί ούτε μια μέρα πολύτιμου χρόνου;
Για τους Δήμους πιστεύω ότι έπρεπε να είχε προηγηθεί μια μεταβατική περίοδος λειτουργίας των Συμβουλίων Περιοχής με υποχρεωτική μεταφορά των βασικών αρμοδιοτήτων των κοινοτήτων που αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η πρόταση είχε ιδιαίτερα τονισθεί τότε σε ημερίδα που είχε οργανώσει τότε το ΤΕΕ με την ΤΕΔΚ. Η μεγάλη βέβαια κατάκτηση που προέκυψε από την εφαρμογή του Καποδίστρια είναι η πλήρης υποχώρηση των αντίθετων απόψεων και η κατανόηση, απ’ όλους σήμερα, ότι η ενδυνάμωση των ΟΤΑ είναι επιβεβλημένη.
Τόσο στην περίπτωση των Δήμων όσο και των αιρετών Νομαρχιών, όμως, τροχοπέδη στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ΟΤΑ ήταν η έλλειψη οργανωμένου υπηρεσιακού μηχανισμού. Οι μεν Δήμοι «άθροισαν» τους γραμματείς των πρώην Κοινοτήτων τους οι δε Νομαρχίες για μεγάλο διάστημα λειτουργούσαν με τους εναπομείναντες υπάλληλους, που δεν πήγαν στις κρατικές υπηρεσίες, οι οποίοι αρνούνταν να μεταταγούν στην Αυτοδιοίκηση.
Αυτό σήμερα δεν πρέπει να επαναληφθεί αν θέλουμε οι νέοι θεσμοί να αποδώσουν άμεσα, να κινητοποιήσουν τις τοπικές δυνάμεις και να συμβάλλουν στην ανάταξη της ελληνικής οικονομίας. Οι νέοι θεσμοί δεν πρέπει να αναλωθούν στην οργάνωση των υπηρεσιών ή στη διαμάχη με τους υπαλλήλους για την συγκρότηση ενός νέου αποτελεσματικού μηχανισμού. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ούτε μία στιγμή ότι βασικός στόχος της Διοικητικής αναδιάρθρωσης δεν είναι μόνο η συγκρότηση νέων θεσμών αλλά η απόλυτη αναγκαιότητα συγκρότησης ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού Δημόσιου τομέα που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες επίλυσης των σύγχρονων προβλημάτων της κοινωνίας. Η οργάνωση των υπηρεσιών πρέπει να γίνει τώρα πριν από τη λειτουργία των νέων θεσμών με βάση σύγχρονες επιχειρησιακές οργανωτικές δομές με αρχές την αξιοκρατία, τη διαφάνεια, τον έλεγχο, τις απλές διαδικασίες, τις γρήγορες αποφάσεις και βέβαια τη χρήση των νέων τεχνολογιών και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Θα πρέπει από τώρα μαζί με την οριοθέτηση των ΟΤΑ να ανατεθεί η σύνταξη ενός σύγχρονου οργανογράμματος για κάθε οργανισμό της Αυτοδιοίκησης, με διάλογο, κι αφού θεσμοθετηθεί με βάση τις αρμοδιότητες και το μέγεθος της Περιφέρειας ή του Δήμου να ενσωματώσει το διαθέσιμο προσωπικό με βάση τις γνώσεις και την εμπειρία των στελεχών.
Η επιστημονική γνώση για την οργάνωση Υπηρεσιών με βάση το σύγχρονο δημόσιο μάνατζμεντ υπάρχει. Η εμπειρία από τον Καποδίστρια επίσης. Μπορούμε λοιπόν να πάμε σ’ αυτή τη σημαντική για τη χώρα μεταρρύθμιση με πολύ καλύτερους όρους. Μόνο έτσι θα ανατρέψουμε το υδροκέφαλο και αναποτελεσματικό κράτος μας.
Είναι φανερό ότι εκτός απ’ αυτούς που επιχειρηματολογούν με πολύ χρήσιμες προτάσεις και παρατηρήσεις δεν λείπουν κι εκείνοι που είτε γιατί δεν πιστεύουν ειλικρινά στην αποκέντρωση και την Αυτοδιοίκηση, είτε γιατί «αναζητούν ρόλους» θέτουν, δήθεν, όρους και προϋποθέσεις γι’ αυτή την επιβεβλημένη ανατροπή του σημερινού κράτους. Είναι αλήθεια όμως ότι κι οι θιασώτες αυτής της μεταρρύθμισης αγωνιών για την επιτυχία του εγχειρήματος. Έχοντας υπόψη την εμπειρία των Καποδιστριακών Δήμων και των αιρετών Νομαρχιών όλοι συμφωνούν ότι σ’ αυτή τη μεγάλη αλλαγή πρέπει να πάμε με καλύτερους όρους. Τι έφταιξε όμως και δεν μπόρεσαν να αποδώσουν τα αναμενόμενα οι προηγούμενες συνενώσεις και οι εκλεγμένες Νομαρχίες; Ποιος είναι ο στόχος αυτών των μεγάλων αλλαγών και ποιες πρέπει να είναι οι προϋποθέσεις επιτυχίας χωρίς να χαθεί ούτε μια μέρα πολύτιμου χρόνου;
Για τους Δήμους πιστεύω ότι έπρεπε να είχε προηγηθεί μια μεταβατική περίοδος λειτουργίας των Συμβουλίων Περιοχής με υποχρεωτική μεταφορά των βασικών αρμοδιοτήτων των κοινοτήτων που αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η πρόταση είχε ιδιαίτερα τονισθεί τότε σε ημερίδα που είχε οργανώσει τότε το ΤΕΕ με την ΤΕΔΚ. Η μεγάλη βέβαια κατάκτηση που προέκυψε από την εφαρμογή του Καποδίστρια είναι η πλήρης υποχώρηση των αντίθετων απόψεων και η κατανόηση, απ’ όλους σήμερα, ότι η ενδυνάμωση των ΟΤΑ είναι επιβεβλημένη.
Τόσο στην περίπτωση των Δήμων όσο και των αιρετών Νομαρχιών, όμως, τροχοπέδη στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ΟΤΑ ήταν η έλλειψη οργανωμένου υπηρεσιακού μηχανισμού. Οι μεν Δήμοι «άθροισαν» τους γραμματείς των πρώην Κοινοτήτων τους οι δε Νομαρχίες για μεγάλο διάστημα λειτουργούσαν με τους εναπομείναντες υπάλληλους, που δεν πήγαν στις κρατικές υπηρεσίες, οι οποίοι αρνούνταν να μεταταγούν στην Αυτοδιοίκηση.
Αυτό σήμερα δεν πρέπει να επαναληφθεί αν θέλουμε οι νέοι θεσμοί να αποδώσουν άμεσα, να κινητοποιήσουν τις τοπικές δυνάμεις και να συμβάλλουν στην ανάταξη της ελληνικής οικονομίας. Οι νέοι θεσμοί δεν πρέπει να αναλωθούν στην οργάνωση των υπηρεσιών ή στη διαμάχη με τους υπαλλήλους για την συγκρότηση ενός νέου αποτελεσματικού μηχανισμού. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ούτε μία στιγμή ότι βασικός στόχος της Διοικητικής αναδιάρθρωσης δεν είναι μόνο η συγκρότηση νέων θεσμών αλλά η απόλυτη αναγκαιότητα συγκρότησης ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού Δημόσιου τομέα που θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες επίλυσης των σύγχρονων προβλημάτων της κοινωνίας. Η οργάνωση των υπηρεσιών πρέπει να γίνει τώρα πριν από τη λειτουργία των νέων θεσμών με βάση σύγχρονες επιχειρησιακές οργανωτικές δομές με αρχές την αξιοκρατία, τη διαφάνεια, τον έλεγχο, τις απλές διαδικασίες, τις γρήγορες αποφάσεις και βέβαια τη χρήση των νέων τεχνολογιών και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Θα πρέπει από τώρα μαζί με την οριοθέτηση των ΟΤΑ να ανατεθεί η σύνταξη ενός σύγχρονου οργανογράμματος για κάθε οργανισμό της Αυτοδιοίκησης, με διάλογο, κι αφού θεσμοθετηθεί με βάση τις αρμοδιότητες και το μέγεθος της Περιφέρειας ή του Δήμου να ενσωματώσει το διαθέσιμο προσωπικό με βάση τις γνώσεις και την εμπειρία των στελεχών.
Η επιστημονική γνώση για την οργάνωση Υπηρεσιών με βάση το σύγχρονο δημόσιο μάνατζμεντ υπάρχει. Η εμπειρία από τον Καποδίστρια επίσης. Μπορούμε λοιπόν να πάμε σ’ αυτή τη σημαντική για τη χώρα μεταρρύθμιση με πολύ καλύτερους όρους. Μόνο έτσι θα ανατρέψουμε το υδροκέφαλο και αναποτελεσματικό κράτος μας.
Σχόλια