ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ και Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΠΑΘΗ ΚΑΡΛΑ
Έχουν απόλυτο δίκαιο οι αγρότες της περιοχής να αγανακτούν για τη διαχείριση του θέματος της ανασύστασης της λίμνης Κάρλας. Ένα θέμα που τους ταλαιπωρεί εδώ και πολλά χρόνια.
Θα συμπληρωθεί ένας αιώνας σε λίγα χρόνια από τότε, το 1913, που συντάχθηκε η πρώτη μελέτη αποστράγγισης της λίμνης και κατασκευής του ταμιευτήρα. Οι αγρότες περισσότερο απ’ όλους, αλλά και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής Λάρισας και Μαγνησίας συνεχίζουν να ταλαιπωρούνται, μισό αιώνα μετά την αποστράγγιση της λίμνης, το 1962, αφού δεν βλέπουν να ολοκληρώνονται τα έργα, ώστε να λειτουργήσει επιτέλους το σημαντικότατο αυτό περιβαλλοντικό, αρδευτικό, αντιπλημμυρικό και υδρευτικό(;) έργο.
Είναι γνωστό ότι το βασικό έργο της κατασκευής του ταμιευτήρα με τα περιμετρικά αναχώματα, μήκους 23 χιλιομέτρων και ύψους εννέα(9) μέτρων, έχει ήδη ολοκληρωθεί εδώ και τέσσερα(4) χρόνια. Παραμένει όμως μέχρι σήμερα ένα «απέραντο λιβάδι» 38.500 στρεμμάτων για τις κτηνοτροφικές μονάδες της περιοχής.
Όταν οι αγρότες βλέπουν τα τελευταία χρόνια το εισόδημα τους να μειώνεται ή και να καταστρέφεται η παραγωγή τους από την ξηρασία, όταν βλέπουν να μην ολοκληρώνονται τα έργα που θα τροφοδοτήσουν και θα γεμίσουν τον ταμιευτήρα με νερό, ενώ αντίθετα βλέπουν να δημοπρατείται ένα έργο σχεδόν πενήντα γεωτρήσεων για την ύδρευση του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου, ενώ οι ίδιοι αναγκάζονται να αντλούν νερά από γεωτρήσεις βάθους 400 μέτρων, έχουν απόλυτο δίκαιο να αγανακτούν.
Οι αγρότες γνωρίζουν καλά ότι μετά την αποξήρανση της λίμνης, το 1962, έγιναν τα πρώτα θύματα της μικροκομματικής εκμετάλλευσης των απίθανων κομματαρχών, δηλαδή προσωρινές παραχωρήσεις των εκτάσεων για καλλιέργεια και καθυστέρηση κατασκευής του ταμιευτήρα που δημιουργούσε νέα προβλήματα άντλησης νερού από πιο βαθιές γεωτρήσεις που προοδευτικά από τα πέντε και δέκα μέτρα, μετά την αποξήρανση, έφτασε στα σημερινά επίπεδα των 400 μέτρων. Οι αγρότες είδαν τους πολιτικούς να τους υπόσχονται πότε την κατασκευή του ταμιευτήρα και πότε την προσωρινή παραχώρηση για ετήσια καλλιέργεια περιοχών της πρώην λίμνης. Είδαν την Υπέρεια κρήνη στο Βελεστίνο να στερεύει και να εξαφανίζεται, είδαν τον κάμπο να «σχίζεται» από τα ρήγματα της υπεράντλησης και της ταπείνωσης του υπόγειου υδροφορέα.
Βλέπουν, εδώ και τέσσερα χρόνια, οι πλημμύρες και τα υπόλοιπα των νερών του Πηνειού που αντλούνται από τους ΤΟΕΒ να οδηγούνται στον Παγασητικό, ενώ τον ταμιευτήρα που είναι έτοιμος να υποδεχτεί νερά να μη λειτουργεί. Βλέπουν το Φορέα της Κάρλας, που συγκροτήθηκε ήδη από το 2003, να μην αναλαμβάνει τη διαχείριση, τη φύλαξη και τη λειτουργία του ταμιευτήρα. Έχουν απόλυτο δίκαιο να αγανακτούν.
Είναι, όμως, σωστός προγραμματισμός αυτό που γίνεται με την κατασκευή των έργων της Κάρλας; Είναι προτεραιότητα η κατασκευή των πενήντα γεωτρήσεων, για μεταφορά στο Βόλο, νερού αμφιβόλου ποιότητας, όταν βλέπουμε στον κάμπο η μία μετά την άλλη οι γεωτρήσεις ύδρευσης να τίθενται από τους Δημάρχους εκτός λειτουργίας, λόγω υπέρβασης των νιτρικών, που έχουν μεταφερθεί στα υπόγεια νερά από τις υπερβολικές λιπάνσεις;
Είναι προτεραιότητα η διάθεση πίστωσης 12.5 εκ ευρώ για την κατασκευή ενός έργου αμφιβόλου χρησιμότητας, όταν με το ίδιο ποσό θα είχαν ήδη κατασκευαστεί οι δύο(2) λιμνοδεξαμενές πάνω από τη Μακρινίτσα, που επίμονα ζητάει η ΔΕΥΑΜΒ εδώ και μια 10ετία, για καθαρό νερό από το Πήλιο, που εξακολουθεί να ρέει άφθονο, ενώ προκαλεί ζημιές, αποκαταστάσεις και αποζημιώσεις στις μεγάλες πλημμύρες στο Π.Σ. Βόλου;
Είναι γνωστό ότι μόνο με την λειτουργία του ταμιευτήρα μπορούμε να αρδεύσουμε, σύμφωνα με τον υπάρχοντα σχεδιασμό, σχεδόν 70.000 στρέμματα στην ευρύτερη γύρω περιοχή χρησιμοποιώντας μόνο τα επιφανειακά νερά της τεχνητής λίμνης. Θα είναι αυτό μια τεράστια ανακούφιση του υπόγειου υδροφορέα, η στάθμη του οποίου σταδιακά θα ανεβαίνει.
Όμως, πέρα από την αγανάκτηση των αγροτών, ο μεγάλος κίνδυνος για όλους μας είναι η επαπειλούμενη οικολογική καταστροφή. Οι επιστήμονες κρούουν, εδώ και πολύ καιρό, τον κώδωνα του κινδύνου της ερημοποίησης της ευρύτερης περιοχής του κάμπου της Κάρλας από την εισβολή της θάλασσας στα υπόγεια νερά της περιοχής λόγω υπερβολικού βάθους άντλησης. Αυτό θα σημάνει, σύμφωνα με τους ίδιους επιστήμονες, ανεπανόρθωτη οικολογική, αφού για την αποκατάστασή της, κάτω από ευνοϊκές συνθήκες, μπορεί να απαιτηθούν ακόμη και πεντακόσια χρόνια.
Σήμερα, σε μια εποχή κλιματικών αλλαγών, οι σχεδιασμοί του παρελθόντος πρέπει να επανεξετασθούν. Η ρύπανση των υπόγειων νερών πρέπει να μας οδηγήσει παντού στην κατασκευή λιμνοδεξαμενών. Είναι εκτός των άλλων έργα πρόληψης καταστροφών από τις πλημμύρες. Μόνο για τις πλημμύρες του 2006 πληρώθηκαν στο νομό Μαγνησίας αποζημιώσεις 9 εκ ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο κόστος κατασκευής δύο μικρών φραγμάτων.
Πρέπει άμεσα να αναληφθούν πρωτοβουλίες συντονισμού των ενεργειών από το ΥΠΕΧΩΔΕ και την Περιφέρεια, ώστε να μη χαθεί κι άλλη χειμερινή περίοδος χωρίς την αποθήκευση νερών στη λίμνη της Κάρλας. Να δημοπρατηθούν άμεσα τα υπόλοιπα έργα λειτουργίας του ταμιευτήρα. Ο φορέας διαχείρισης πρέπει να αναλάβει δράση. Δεν μπορεί πέντε χρόνια μετά την ίδρυσή του να παραμένει ανενεργός.
Θα συμπληρωθεί ένας αιώνας σε λίγα χρόνια από τότε, το 1913, που συντάχθηκε η πρώτη μελέτη αποστράγγισης της λίμνης και κατασκευής του ταμιευτήρα. Οι αγρότες περισσότερο απ’ όλους, αλλά και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής Λάρισας και Μαγνησίας συνεχίζουν να ταλαιπωρούνται, μισό αιώνα μετά την αποστράγγιση της λίμνης, το 1962, αφού δεν βλέπουν να ολοκληρώνονται τα έργα, ώστε να λειτουργήσει επιτέλους το σημαντικότατο αυτό περιβαλλοντικό, αρδευτικό, αντιπλημμυρικό και υδρευτικό(;) έργο.
Είναι γνωστό ότι το βασικό έργο της κατασκευής του ταμιευτήρα με τα περιμετρικά αναχώματα, μήκους 23 χιλιομέτρων και ύψους εννέα(9) μέτρων, έχει ήδη ολοκληρωθεί εδώ και τέσσερα(4) χρόνια. Παραμένει όμως μέχρι σήμερα ένα «απέραντο λιβάδι» 38.500 στρεμμάτων για τις κτηνοτροφικές μονάδες της περιοχής.
Όταν οι αγρότες βλέπουν τα τελευταία χρόνια το εισόδημα τους να μειώνεται ή και να καταστρέφεται η παραγωγή τους από την ξηρασία, όταν βλέπουν να μην ολοκληρώνονται τα έργα που θα τροφοδοτήσουν και θα γεμίσουν τον ταμιευτήρα με νερό, ενώ αντίθετα βλέπουν να δημοπρατείται ένα έργο σχεδόν πενήντα γεωτρήσεων για την ύδρευση του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου, ενώ οι ίδιοι αναγκάζονται να αντλούν νερά από γεωτρήσεις βάθους 400 μέτρων, έχουν απόλυτο δίκαιο να αγανακτούν.
Οι αγρότες γνωρίζουν καλά ότι μετά την αποξήρανση της λίμνης, το 1962, έγιναν τα πρώτα θύματα της μικροκομματικής εκμετάλλευσης των απίθανων κομματαρχών, δηλαδή προσωρινές παραχωρήσεις των εκτάσεων για καλλιέργεια και καθυστέρηση κατασκευής του ταμιευτήρα που δημιουργούσε νέα προβλήματα άντλησης νερού από πιο βαθιές γεωτρήσεις που προοδευτικά από τα πέντε και δέκα μέτρα, μετά την αποξήρανση, έφτασε στα σημερινά επίπεδα των 400 μέτρων. Οι αγρότες είδαν τους πολιτικούς να τους υπόσχονται πότε την κατασκευή του ταμιευτήρα και πότε την προσωρινή παραχώρηση για ετήσια καλλιέργεια περιοχών της πρώην λίμνης. Είδαν την Υπέρεια κρήνη στο Βελεστίνο να στερεύει και να εξαφανίζεται, είδαν τον κάμπο να «σχίζεται» από τα ρήγματα της υπεράντλησης και της ταπείνωσης του υπόγειου υδροφορέα.
Βλέπουν, εδώ και τέσσερα χρόνια, οι πλημμύρες και τα υπόλοιπα των νερών του Πηνειού που αντλούνται από τους ΤΟΕΒ να οδηγούνται στον Παγασητικό, ενώ τον ταμιευτήρα που είναι έτοιμος να υποδεχτεί νερά να μη λειτουργεί. Βλέπουν το Φορέα της Κάρλας, που συγκροτήθηκε ήδη από το 2003, να μην αναλαμβάνει τη διαχείριση, τη φύλαξη και τη λειτουργία του ταμιευτήρα. Έχουν απόλυτο δίκαιο να αγανακτούν.
Είναι, όμως, σωστός προγραμματισμός αυτό που γίνεται με την κατασκευή των έργων της Κάρλας; Είναι προτεραιότητα η κατασκευή των πενήντα γεωτρήσεων, για μεταφορά στο Βόλο, νερού αμφιβόλου ποιότητας, όταν βλέπουμε στον κάμπο η μία μετά την άλλη οι γεωτρήσεις ύδρευσης να τίθενται από τους Δημάρχους εκτός λειτουργίας, λόγω υπέρβασης των νιτρικών, που έχουν μεταφερθεί στα υπόγεια νερά από τις υπερβολικές λιπάνσεις;
Είναι προτεραιότητα η διάθεση πίστωσης 12.5 εκ ευρώ για την κατασκευή ενός έργου αμφιβόλου χρησιμότητας, όταν με το ίδιο ποσό θα είχαν ήδη κατασκευαστεί οι δύο(2) λιμνοδεξαμενές πάνω από τη Μακρινίτσα, που επίμονα ζητάει η ΔΕΥΑΜΒ εδώ και μια 10ετία, για καθαρό νερό από το Πήλιο, που εξακολουθεί να ρέει άφθονο, ενώ προκαλεί ζημιές, αποκαταστάσεις και αποζημιώσεις στις μεγάλες πλημμύρες στο Π.Σ. Βόλου;
Είναι γνωστό ότι μόνο με την λειτουργία του ταμιευτήρα μπορούμε να αρδεύσουμε, σύμφωνα με τον υπάρχοντα σχεδιασμό, σχεδόν 70.000 στρέμματα στην ευρύτερη γύρω περιοχή χρησιμοποιώντας μόνο τα επιφανειακά νερά της τεχνητής λίμνης. Θα είναι αυτό μια τεράστια ανακούφιση του υπόγειου υδροφορέα, η στάθμη του οποίου σταδιακά θα ανεβαίνει.
Όμως, πέρα από την αγανάκτηση των αγροτών, ο μεγάλος κίνδυνος για όλους μας είναι η επαπειλούμενη οικολογική καταστροφή. Οι επιστήμονες κρούουν, εδώ και πολύ καιρό, τον κώδωνα του κινδύνου της ερημοποίησης της ευρύτερης περιοχής του κάμπου της Κάρλας από την εισβολή της θάλασσας στα υπόγεια νερά της περιοχής λόγω υπερβολικού βάθους άντλησης. Αυτό θα σημάνει, σύμφωνα με τους ίδιους επιστήμονες, ανεπανόρθωτη οικολογική, αφού για την αποκατάστασή της, κάτω από ευνοϊκές συνθήκες, μπορεί να απαιτηθούν ακόμη και πεντακόσια χρόνια.
Σήμερα, σε μια εποχή κλιματικών αλλαγών, οι σχεδιασμοί του παρελθόντος πρέπει να επανεξετασθούν. Η ρύπανση των υπόγειων νερών πρέπει να μας οδηγήσει παντού στην κατασκευή λιμνοδεξαμενών. Είναι εκτός των άλλων έργα πρόληψης καταστροφών από τις πλημμύρες. Μόνο για τις πλημμύρες του 2006 πληρώθηκαν στο νομό Μαγνησίας αποζημιώσεις 9 εκ ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο κόστος κατασκευής δύο μικρών φραγμάτων.
Πρέπει άμεσα να αναληφθούν πρωτοβουλίες συντονισμού των ενεργειών από το ΥΠΕΧΩΔΕ και την Περιφέρεια, ώστε να μη χαθεί κι άλλη χειμερινή περίοδος χωρίς την αποθήκευση νερών στη λίμνη της Κάρλας. Να δημοπρατηθούν άμεσα τα υπόλοιπα έργα λειτουργίας του ταμιευτήρα. Ο φορέας διαχείρισης πρέπει να αναλάβει δράση. Δεν μπορεί πέντε χρόνια μετά την ίδρυσή του να παραμένει ανενεργός.
Σχόλια