ΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ Μύθοι, πλειοδοσίες και πραγματικότητα

Η σύνταξη του ετήσιου προϋπολογισμού του Δήμου είναι πάντα μια ευκαιρία για ένα δημόσιο διάλογο για τα δημοτικά τέλη, δηλαδή για τα ετήσια έσοδα που ο Δήμος επιμερίζει στους πολίτες για να καλύψει αποκλειστικά, αφ’ ενός μεν τη δαπάνη καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων και διαχείρισης των σκουπιδιών που παράγονται σε όλη την έκταση του Δήμου (συλλογή, αποκομιδή και τελική διαχείριση), και αφ’ ετέρου τη δαπάνη λειτουργίας, συντήρησης και επέκτασης του ηλεκτροφωτισμού των κοινόχρηστων χώρων του Δήμου (δρόμοι πλατείες κλπ).

Είναι μια ετήσια ευκαιρία να ξαναδούμε, ως τοπική κοινωνία, το πως διαχειριζόμαστε τα στερεά απόβλητα της πόλης και με τι κόστος και πως συμμετέχουμε τόσο με τα δημοτικά τέλη όσο και με την προσωπική μας στάση και συμπεριφορά.

Είναι γνωστό ότι η δαπάνη της καθαριότητας και του κοινόχρηστου ηλεκτροφωτισμού της πόλης είναι δαπάνη υποχρεωτικά ανταποδοτική που επιμερίζεται στους πολίτες, γι’ αυτό και αποτελεί ξεχωριστό λογαριασμό στο πλαίσιο του Προϋπολογισμού ενός Δήμου. Ένας ειδικός λογαριασμός που παρακολουθούν οι ελεγκτικές αρχές να είναι πάντα ισοσκελισμένος και να χρηματοδοτεί, αποκλειστικά, τις δαπάνες μισθοδοσίας του προσωπικού που απασχολείται στις δύο(2) αυτές Υπηρεσίες, την αγορά, τη λειτουργία και τη συντήρηση των μηχανικών μέσων που χρησιμοποιούν, την αγορά ηλεκτρισμού από τη ΔΕΗ, τη συντήρηση, επέκταση και λειτουργία του δικτύου ηλεκτροφωτισμού της πόλης.

Πόσο είναι το κόστος αυτό για το Δήμο; Υπάρχει η δυνατότητα να μειωθεί ώστε να επιβαρύνονται λιγότερο οι δημότες μας; Είναι δίκαιος ο τρόπος κατανομής του κόστους στους πολίτες; Υπάρχει περιβαλλοντικό κόστος από την απόρριψη των σκουπιδιών στον ΧΥΤΑ;

Είναι αλήθεια ότι ο τρόπος χρέωσης των δημοτικών τελών στους πολίτες, το οποίο προέβλεψε ο νομοθέτης, είναι άδικος και ισοπεδωτικός, αφού γίνεται με βάση την επιφάνεια κάθε κτίσματος και ανάλογα με τη χρήση. Είναι άδικος, διότι σκουπίδια παράγονται από τη χρήση και τις δραστηριότητες μιας στεγασμένης επιφάνειας (κατοικία, κατάστημα, βιοτεχνία, κλπ) κι όχι από το πόσα τετραγωνικά είναι ένα κτίριο. Άλλο μία κατοικία 100 τ.μ. που κατοικείται από 5 άτομα, άλλο όταν κατοικείται από 1 άτομο. Άλλο ένας ευσυνείδητος πολίτης που συμμετέχει στην ανακύκλωση και την οικιακή κομποστοποίηση και δεν απορρίπτει στον κάδο σχεδόν τίποτα και άλλο κάποιος που αδιαφορεί και «πετάει» στον κάδο ό,τι «περιττό» βρει μπροστά του (από σκουπίδια μέχρι και μπάζα).

Η νομοθεσία είναι αναγκαίο να αλλάξει και να αντιστοιχηθεί με όσα ισχύουν στις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν κατανοούμε τις δυσκολίες να εφαρμοστεί ένα δίκαιο σύστημα όπου «πληρώνεις για όσα απορρίπτεις». Δεν είναι εύκολο ακόμη και στις πιο οργανωμένες και πειθαρχημένες κοινωνίες. Στόχος μιας κοινωνίας πρέπει να είναι η ορθολογική διαχείριση των σκουπιδιών και η ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος, αφού το 90% των σκουπιδιών που παράγονται καθημερινά, μπορούν να ανακυκλωθούν ή να κομποστοποιηθούν.

Ο Δήμος Βόλου αναδείχθηκε ως ένας από τους έξι Δήμους της χώρας με τις καλύτερες επιδόσεις στον τομέα της ανακύκλωσης. Η ανακύκλωση ωστόσο στη χώρα αλλά και στην πόλη μας παραμένει σήμερα σε πολύ χαμηλά ποσοστά αναλογικά με τα ισχύοντα στις προηγμένες χώρες, ενώ η δαπάνη υγειονομικής ταφής, για τους 70.000 τόνους το χρόνο που απορρίπτει ο Δήμος στο ΧΥΤΑ, δεν επιβαρύνεται ακόμη με περιβαλλοντικό κόστος. Ήδη όμως με βάση ευρωπαϊκή οδηγία και νόμο του κράτους θα πρέπει να επιβληθεί από 1/1/2014 το πράσινο τέλος, ήτοι ένα πρόστιμο για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Θα επιβαρύνει κατά τριάντα πέντε (35) ευρώ κάθε τόνο σκουπιδιών που δεν θα έχουν υποστεί ολοκληρωμένη διαχείριση, ήτοι ανακύκλωση, κομποστοποίηση οργανικών και πρασίνου κλπ. Θα αυξάνεται δε κατά πέντε (5) ευρώ το χρόνο μέχρι να φθάσει τα εξήντα(60) ευρώ Η ετήσια αυτή δαπάνη για το Δήμο μας και για τη σημερινή «παραγωγή» θα είναι περίπου, για τον πρώτο χρόνο, 2,5 εκ. ευρώ επιπλέον. Το ποσό αυτό δεν έχει ληφθεί υπόψη στον προϋπολογισμό του 2014, γιατί όλοι οι Δήμοι έχουν ζητήσει και περιμένουν αναβολή εφαρμογής του Νόμου μέχρι να οργανώσουν την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερών αποβλήτων τους.

Η δαπάνη σήμερα για τη διαχείριση των σκουπιδιών και την ηλεκτροδότηση των κοινόχρηστων είναι περίπου 13 εκ. ευρώ και επιμερίζεται απόλυτα με τις επιμέρους δαπάνες των δύο αυτών Υπηρεσιών (μισθοδοσία, ΔΕΗ, καύσιμα, αναλώσιμα, κόστος ΧΥΤΑ, τέλη κυκλοφορίας και ασφάλιστρα, παλαιές υποχρεώσεις για αγορές οχημάτων κλπ)

Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης; Μπορούμε με τα ίδια χρήματα να έχουμε πιο καθαρή πόλη;

Αν αναθέτουμε αυτή την ευθύνη μόνο στην Υπηρεσία του Δήμου κι εμείς δεν συμμετέχουμε στην ορθολογική διαχείριση των σκουπιδιών μας, τα περιθώρια είναι λίγα και αφορούν πρωτίστως επιπλέον επενδύσεις για αναδιοργάνωση της αποκομιδής, ίσως, με σταθμούς μεταμόρφωσης σε Αγχίαλο και Αγριά, αλλά και εκσυγχρονισμό του στόλου των απορριμματοφόρων.

Η πραγματική όμως πρόκληση για όλους μας είναι η συνέργια στην κοινή διαχείριση των απορριμμάτων της πόλης, διότι πολύ σύντομα θα κληθούμε να πληρώσουμε και την περιβαλλοντική επιβάρυνση για την απαράδεκτη και αναχρονιστική μέθοδο της «υγειονομικής ταφής» των σκουπιδιών μας. Είναι ένα θέμα που απασχολεί όλες τις σύγχρονες κοινωνίες. Εύκολο είναι για τον καθένα μας να πλειοδοτεί για τη μείωση των δημοτικών τελών, για την αύξηση του προσωπικού, για την ανανέωση ή την προσθήκη νέου εξοπλισμού. Είναι όμως ανεύθυνο, γιατί κάθε ενέργεια στις δύο αυτές Υπηρεσίες πρέπει να κοστολογείται και να επιμερίζεται στους πολίτες. Χρέος κάθε υπεύθυνης Δημοτικής Αρχής είναι η ορθολογική διαχείριση των διαθέσιμων πόρων για την παροχή ποιοτικών Υπηρεσιών με το μικρότερο δυνατό κόστος, ιδιαίτερα μάλιστα όταν πρόκειται για τις ανταποδοτικές Υπηρεσίες. Για να πείσουμε όμως τους πολίτες πρέπει να τους πούμε την αλήθεια, ότι η διαχείριση των σκουπιδιών και ο δημόσιος ηλεκτροφωτισμός είναι δική του υπόθεση και τον επιβαρύνει.

(από τη "Θ" της 3-11-2013)