ΣΚΕΨΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΡΑΣΕ ΤΟΠΙΚΑ: ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΚΑΡΛΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΩΝ
Η προστασία του περιβάλλοντος, σήμερα, πρέπει να αποτελεί στρατηγική καθοριστικής σημασίας, για κάθε οργανισμό και κάθε χώρα, γιατί συνδέεται άμεσα με την ποιότητα ζωής των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Σε μια εποχή που η αντιμετώπιση των κλιματολογικών αλλαγών αποτελεί βασική περιβαλλοντική πρόκληση για την ανθρωπότητα, η γνωστή οικολογική ρήση «σκέψου παγκόσμια δράσε τοπικά» πρέπει να αποτελεί πυξίδα στη συμπεριφορά όλων μας. Ο Νομός Μαγνησίας είναι από τη φύση του ένας προικισμένος τόπος με το Πήλιο, τις Β. Σποράδες, τον Παγασητικό και τις πεδινές εκτάσεις της Κάρλας και του Αλμυρού. Στο διάβα του 21ου αιώνα αντιμετωπίζει, όπως κι άλλες περιοχές, προβλήματα ρύπανσης και αλλοίωσης του περιβάλλοντος και πρέπει να αντιδράσουμε με τη λήψη μέτρων προστασίας.
1. Το μεγάλο περιβαλλοντικό «έγκλημα» έγινε με την αποξήρανση της λίμνης Κάρλας και στη συνέχεια με την εγκατάλειψη της αποκατάστασης του σημαντικού αυτού υγροβιότοπου της περιοχής με την κατασκευή ταμιευτήρα για σχεδόν 45 χρόνια. Εγκαταλείποντας έτσι τις εκτάσεις της γύρω περιοχής, στο «έλεος» των χιλιάδων γεωτρήσεων, των υπεραντλήσεων και τις υδροβόρες καλλιέργειες που έχουν «ταπεινώσει» τη στάθμη του υπόγειου υδροφορέα, από μερικά μέτρα πριν την αποξήρανση, στα μεγάλα σημερινά βάθη των 300 και 400μ. Μια τεράστια έφορη πεδινή περιοχή κινδυνεύει σήμερα με ερημοποίηση, μια περιοχή που παλαιότερα έσφυζε από ζωή γύρω από τον πανάρχαιο υδροβιότοπο της λίμνης Κάρλας. Αν το γεγονός αυτό συνδυαστεί με την υπερβολική λίπανση και την χρήση των φυτοφαρμάκων στη γεωργία, που σήμερα έχουν εισχωρήσει στον υπόγειο υδροφορέα, δημιουργείται ένα εφιαλτικό σκηνικό για την περιοχή. Οι αιτίες της εγκληματικής αυτής καθυστέρησης είναι γνωστές. Ο ανεύθυνος πολιτικαντισμός των κομματαρχών, με ομήρους τους αγρότες και τους ακτήμονες της περιοχής, στους οποίους παραχωρούσαν την ετήσια εκμετάλλευση των εκτάσεων της λίμνης, αδιαφορώντας για τις μελέτες και τις επισημάνσεις των επιστημόνων ότι μετά την αποξήρανση έπρεπε να ακολουθήσει, ταχύτατα, η κατασκευή ενός ταμιευτήρα μικρότερης έκτασης, ώστε να προστατεύεται η ευρύτερη περιοχή από πλημμύρες. Σήμερα, 45 χρόνια μετά, με τον κίνδυνο της ερημοποίησης «επί θύραις», ο ρυθμός με τον οποίο συνεχίζει να κινείται το κράτος είναι ρυθμός χελώνας. Τέσσερα σχεδόν χρόνια από την κατασκευή του ταμιευτήρα κι ο φορέας που θα διαχειριστεί τη λειτουργία του παραμένει από την ίδρυση του, το 2002, ανενεργός. Είναι επιτακτική ανάγκη να μη χαθεί άλλος χρόνος. Πρέπει επιτέλους, πριν είναι πολύ αργά, ν’ αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση με αρδεύσεις από τον ταμιευτήρα, με κατάργηση των χιλιάδων γεωτρήσεων και αναζωογόνηση της περιοχής.
2. Το δεύτερο μεγάλο θέμα που συνδέεται άμεσα με το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής είναι η ορθολογική αξιοποίηση και η διαχείριση των επιφανειακών νερών του Νομού. Η ακαταλληλότητα των υπόγειων νερών λόγω της ρύπανσης και της υφαλμύρωσης, που διαρκώς επεκτείνεται, αναδεικνύει την αναγκαιότητα ορθολογικής διαχείρισης των επιφανειακών νερών.
Το φράγμα Παναγιώτικο και Μαυρομάτη στο Πήλιο και τον Αλμυρό και οι λιμνοδεξαμενές στη Σκόπελο και την Αλόννησο πρέπει να πολλαπλασιαστούν με νέους ταμιευτήρες νερού στο Πήλιο, στον Αλμυρό, στη Σκιάθο, το Βελεστίνο κ.λπ. Σε μια εποχή κλιματολογικών αλλαγών η διαχείριση των υδάτινων πόρων πρέπει να αποτελέσει μείζον θέμα για την πολιτεία γιατί τα έντονα καιρικά φαινόμενα προκαλούν καταστροφές τις οποίες καλούμαστε όλοι μαζί να πληρώσουμε είτε ως κόστος αποζημιώσεων είτε ως κόστος αποκαταστάσεων δημοσίων υποδομών. Είναι υποχρέωση της πολιτείας, με βάση και τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία 2000/60ΕΚ, να προχωρήσει στη σύνταξη διαχειριστικών μελετών για κάθε υδρολογική λεκάνη.
3. Ο Παγασητικός κόλπος είναι το ευαίσθητο υδάτινο οικοσύστημα του Νομού που έχει επίσης υποστεί την αρνητική ανθρώπινη δραστηριότητα. Απαιτείται η εξάλειψη όλων των πηγών ρύπανσής του με την κατασκευή δικτύων αποχέτευσης των οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων σ’ όλους τους οικισμούς, με την προστασία και τον καθαρισμό των χειμάρρων και των ρεμάτων από ανεξέλεγκτες απορρίψεις μπάζων, σκουπιδιών και προϊόντων εκσκαφής, που με την πρώτη δυνατή νεροποντή μεταφέρονται στη θάλασσα. Οι Δήμοι, λόγω αρμοδιότητας, έχουν τον "πρώτο λόγο" τόσο στη διαχείριση της ανταποδοτικής αποχέτευσης, τον καθαρισμό χειμάρρων και ρεμάτων όσο και στην οργάνωση χώρων εναπόθεσης μπάζων και προϊόντων εκσκαφής.
1. Το μεγάλο περιβαλλοντικό «έγκλημα» έγινε με την αποξήρανση της λίμνης Κάρλας και στη συνέχεια με την εγκατάλειψη της αποκατάστασης του σημαντικού αυτού υγροβιότοπου της περιοχής με την κατασκευή ταμιευτήρα για σχεδόν 45 χρόνια. Εγκαταλείποντας έτσι τις εκτάσεις της γύρω περιοχής, στο «έλεος» των χιλιάδων γεωτρήσεων, των υπεραντλήσεων και τις υδροβόρες καλλιέργειες που έχουν «ταπεινώσει» τη στάθμη του υπόγειου υδροφορέα, από μερικά μέτρα πριν την αποξήρανση, στα μεγάλα σημερινά βάθη των 300 και 400μ. Μια τεράστια έφορη πεδινή περιοχή κινδυνεύει σήμερα με ερημοποίηση, μια περιοχή που παλαιότερα έσφυζε από ζωή γύρω από τον πανάρχαιο υδροβιότοπο της λίμνης Κάρλας. Αν το γεγονός αυτό συνδυαστεί με την υπερβολική λίπανση και την χρήση των φυτοφαρμάκων στη γεωργία, που σήμερα έχουν εισχωρήσει στον υπόγειο υδροφορέα, δημιουργείται ένα εφιαλτικό σκηνικό για την περιοχή. Οι αιτίες της εγκληματικής αυτής καθυστέρησης είναι γνωστές. Ο ανεύθυνος πολιτικαντισμός των κομματαρχών, με ομήρους τους αγρότες και τους ακτήμονες της περιοχής, στους οποίους παραχωρούσαν την ετήσια εκμετάλλευση των εκτάσεων της λίμνης, αδιαφορώντας για τις μελέτες και τις επισημάνσεις των επιστημόνων ότι μετά την αποξήρανση έπρεπε να ακολουθήσει, ταχύτατα, η κατασκευή ενός ταμιευτήρα μικρότερης έκτασης, ώστε να προστατεύεται η ευρύτερη περιοχή από πλημμύρες. Σήμερα, 45 χρόνια μετά, με τον κίνδυνο της ερημοποίησης «επί θύραις», ο ρυθμός με τον οποίο συνεχίζει να κινείται το κράτος είναι ρυθμός χελώνας. Τέσσερα σχεδόν χρόνια από την κατασκευή του ταμιευτήρα κι ο φορέας που θα διαχειριστεί τη λειτουργία του παραμένει από την ίδρυση του, το 2002, ανενεργός. Είναι επιτακτική ανάγκη να μη χαθεί άλλος χρόνος. Πρέπει επιτέλους, πριν είναι πολύ αργά, ν’ αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση με αρδεύσεις από τον ταμιευτήρα, με κατάργηση των χιλιάδων γεωτρήσεων και αναζωογόνηση της περιοχής.
2. Το δεύτερο μεγάλο θέμα που συνδέεται άμεσα με το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής είναι η ορθολογική αξιοποίηση και η διαχείριση των επιφανειακών νερών του Νομού. Η ακαταλληλότητα των υπόγειων νερών λόγω της ρύπανσης και της υφαλμύρωσης, που διαρκώς επεκτείνεται, αναδεικνύει την αναγκαιότητα ορθολογικής διαχείρισης των επιφανειακών νερών.
Το φράγμα Παναγιώτικο και Μαυρομάτη στο Πήλιο και τον Αλμυρό και οι λιμνοδεξαμενές στη Σκόπελο και την Αλόννησο πρέπει να πολλαπλασιαστούν με νέους ταμιευτήρες νερού στο Πήλιο, στον Αλμυρό, στη Σκιάθο, το Βελεστίνο κ.λπ. Σε μια εποχή κλιματολογικών αλλαγών η διαχείριση των υδάτινων πόρων πρέπει να αποτελέσει μείζον θέμα για την πολιτεία γιατί τα έντονα καιρικά φαινόμενα προκαλούν καταστροφές τις οποίες καλούμαστε όλοι μαζί να πληρώσουμε είτε ως κόστος αποζημιώσεων είτε ως κόστος αποκαταστάσεων δημοσίων υποδομών. Είναι υποχρέωση της πολιτείας, με βάση και τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία 2000/60ΕΚ, να προχωρήσει στη σύνταξη διαχειριστικών μελετών για κάθε υδρολογική λεκάνη.
3. Ο Παγασητικός κόλπος είναι το ευαίσθητο υδάτινο οικοσύστημα του Νομού που έχει επίσης υποστεί την αρνητική ανθρώπινη δραστηριότητα. Απαιτείται η εξάλειψη όλων των πηγών ρύπανσής του με την κατασκευή δικτύων αποχέτευσης των οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων σ’ όλους τους οικισμούς, με την προστασία και τον καθαρισμό των χειμάρρων και των ρεμάτων από ανεξέλεγκτες απορρίψεις μπάζων, σκουπιδιών και προϊόντων εκσκαφής, που με την πρώτη δυνατή νεροποντή μεταφέρονται στη θάλασσα. Οι Δήμοι, λόγω αρμοδιότητας, έχουν τον "πρώτο λόγο" τόσο στη διαχείριση της ανταποδοτικής αποχέτευσης, τον καθαρισμό χειμάρρων και ρεμάτων όσο και στην οργάνωση χώρων εναπόθεσης μπάζων και προϊόντων εκσκαφής.
Σχόλια